بررسی کانی شناسی و خصوصیات ژئوشیمیایی زون های کانه زائی در سنگ های ولکانیکی شمال غرب ده بید، فارس

چکیده رخنمون های آتشفشانی منطق? کشت مهکی در شمال غربی ده بید در استان فارس و در بخش جنوبی زون ساختاری سنندج- سیرجان واقع شده اند. با توجه به مطالعات پترولوژی، سنگ های آتشفشانی منطقه، شامل بازالت- آندزیت، آندزیت بازالتی، تراکی آندزیت- تراکی آندزیت بازالتی، داسیت، تراکی داسیت، ریولیت، توف و برش ولکانیکی می باشند. اغلب این سنگ ها، دارای فابریک خاص توده ای و بافت میکرولیتی پورفیریک و تراکیتی می باشند. به طور کلی، سنگ های بازالتی با پاراژنز اولی? پلاژیوکلاز، آمفیبول و پیروکسن از یک دگرسانی ثانویه متأثر شده اند، این دگرسانی تعادل کانی های اولیه را به هم زده و کانی های ثانویه نظیر کوارتز، آلبیت، کلسیت، کلریت، اپیدوت، آپاتیت و اسفن را به وجود آورده است. با توجه به تجزی? ژئوشیمیایی و مطالع? پتروژنز محیط های تکتونوماگمایی، به نظر می رسد ماگمای به وجود آورند? سنگ های ولکانیکی منطق? کشت مهکی، ماگمایی کالک آلکالن تا تولئیتی با میزان k2o پایین تا متوسط با خاستگاه فرورانش باشد. براساس مشاهدات صحرایی، مطالعات پتروگرافی و نیز نتایج حاصل از پراش پرتو ایکس نمونه های برداشت شده از منطق? کشت مهکی، کانی سازی در سه زون هیپوژن، سوپرژن و اکسیدان رخ داده است. کانی های زون هیپوژن بسیار جزئی و شامل کالکوپیریت، پیریت و گالن می باشند. رخداد زون سوپرژن و اکسیدان در منطق? کشت مهکی نسبت به زون هیپوژن مشهودتر می باشد .مجموعه کانی های زون سوپرژن در منطق? کشت مهکی شامل بورنیت، کالکوسیت، کوولیت و مجموعه کانی های زون اکسیدان شامل مالاکیت، آزوریت، مس ناتیو، هماتیت، گوتیت و لیمونیت می باشند. کانی های مزبور به صورت پراکنده و جزئی و نیز به صورت رگه ای و شکاف پرکن در گانگی از کربنات و سیلیس مشاهده می شوند. به طور کلی مالاکیت و به مقدار کمتر آزوریت، کانه های غالب در منطق? کشت مهکی را به خود اختصاص داده اند. ترتیب توالی پاراژنزی در منطق? کشت مهکی از قدیم به جدید شامل کالکوپیریت، گالن، پیریت، بورنیت، کوولیت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت و اکسی هیدروکسیدهای آهن می باشد. بررسی روند تغییرات نمودارهای عناصر اصلی، جزئی و کمیاب در مقابل sio2وmgo ، اغلب روند خطی توأم با پراکندگی نشان می دهد. این پراکندگی ها، احتمال آلایش ماگمای سازنده با مواد پوسته ای و رخداد فرایند دگرسانی را قوت می بخشد. نتایج به دست آمده از پردازش پارامترهای آماری داده های منطقه کشت مهکی، نشاندهند? توزیع غیرعادی اغلب داده های منطقه و نیز همبستگی نسبتاً بالای عناصر au، ag، cu و s می باشد. براساس مشاهدات صحرایی، مطالعات پتروگرافی و نیز نتایج حاصل از پراش پرتو ایکس نمونه های برداشت شده از رخنمون ها و نیز مغزه های به دست آمده از گمانه های حفر شده، انواع زون های دگرسانی شناسایی شده در منطق? مورد مطالعه شامل زون های دگرسانی پتاسیک، سرسیتیک، آرژیلیک، پروپیلیتیک، سیلیسیک، کربناتیک و هماتیتیک می باشد. حضور زون دگرسانی پتاسیک در منطق? کشت مهکی بسیار ناچیز بوده و احتمال اینکه زون پتاسیک در اعماق بیشتر به وقوع پیوسته باشد دور از انتظار نیست. گسترده ترین زون دگرسانی در منطق? کشت مهکی را زون دگرسانی پروپیلیتیک به خود اختصاص داده است. پاراژنز کانی شناختی زون دگرسانی پروپیلیتیک در منطق? کشت مهکی، شامل اپیدوت ( زوئیزیت و کلینوزوئیزیت ) + کلریت ( کلینوکلریت ) + کلسیت + کوارتز ± سرسیت ± اکسی هیدروکسیدهای آهن ± آپاتیت ± پیریت ± کالکوپیریت ± کوولیت ± کالکوسیت ± مالاکیت ± آزوریت می باشد. زون دگرسانی آرژیلیک نیز در منطق? کشت مهکی حضور نسبتاً گسترده ای دارد، لذا پاراژنز کانی شناختی زون دگرسانی آرژیلیک در منطق? کشت مهکی شامل کلریت + سرسیت + کائولینیت + ایلیت + کوارتز + اپیدوت ± هماتیت ± پیریت ± کوولیت ± مالاکیت ± آزوریت ± هماتیت ± گوتیت ± لیمونیت می باشد. زون دگرسانی سرسیتیک در سنگ های منطق? مورد مطالعه حضور نسبی دارد. پاراژنز کانی شناختی دگرسانی سرسیتیک در منطق? کشت مهکی شامل سرسیت + کوارتز ± پیریت + آلبیت ± کائولینیت + کلسیت می باشد. بررسی ها نشان می دهند که کانی سازی مس در بخش زون پروپیلیتیک-آرژیلیک- سرسیتیک و نیز دگرسانی آرژیلیک- سرسیتیک به میزان نسبتاً بیشتری نسبت به دیگر زون های دگرسانی در منطق? مورد مطالعه تمرکز دارد، هر چند که این کانی سازی بیشتر مربوط به کانه های زون اکسیدان و سوپرژن مس نظیر مالاکیت، آزوریت، بورنیت، کالکوسیت و کوولیت می باشد. عناصر نادر خاکی سبک تا حدواسط در سنگ های دگرسان شده منطق? مورد مطالعه نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین به میزان بیشتری تهی شدگی نشان می دهند که این مطلب بیانگر تحرک اغلب عناصر نادر خاکی سبک تا حدواسط در طول فرایند دگرسانی می باشد.